e-mail: peepothe @gmail.com
(blog) http://peepothe.blogspot.com/
Πληροφορίες: Χάρη Αλεξάκη τηλ: 6942989329
Αρ. Πρωτ.:64/2010
Αθήνα, 3/4/2010
Προς: Διευθύντρια ΣΕΠΕΔ
κ. Έφη Φουσέκη
Κοιν.: κ. Άρη Περουλάκη
Γενικές Παρατηρήσεις - Σύντομη Επισκόπηση των παρουσιάσεων στην Ενότητα του Πολιτισμού & Προτάσεις
Ένας μεγάλος αριθμός από τα προγράμματα που παρουσιάστηκαν είχε γίνει στο πλαίσιο του προαιρετικού χαρακτήρα των σχολικών δραστηριοτήτων (Πολιτιστικά Προγράμματα, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Αγωγή Υγείας). Το μη υποχρεωτικό της δράσης, η ανοιχτή επιλογή θέματος και ο σχεδιασμός σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα της κάθε σχολικής ομάδας, καθώς και η απελευθέρωση από τη ρουτίνα και τη βαθμολόγηση, έχουν ως αποτέλεσμα την αίσθηση ελευθερίας, τη συμμετοχή και έκφραση όλων των παιδιών και την ενίσχυση της δημιουργικότητας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι, στο διάλογο που έγινε στο τέλος των παρουσιάσεων, αρκετοί ήσαν οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι εξέφρασαν το φόβο τους για την αποτυχία των δημιουργικών δραστηριοτήτων και των καινοτόμων δράσεων, αν αυτές μπουν σε υποχρεωτικό και ανταγωνιστικό πλαίσιο, ως ένα ακόμη μάθημα, για το οποίο δεν θα υπάρχει δυνατότητα ελεύθερης επιλογής.
Ως προς τις δράσεις που παρουσιάστηκαν, θα μπορούσε να γίνει η εξής διάκριση, εκτός από αυτήν που αφορά τις θεματικές:
1. Εκπαιδευτικοί που καινοτομούν στο πλαίσιο του μαθήματός τους: εναλλακτικοί τρόποι διδασκαλίας, χρήση νέων τεχνικών κ.ά., όπου όμως δε συμμετέχουν ενεργά στο σχεδιασμό της καινοτομίας τα παιδιά.
2. Εκπαιδευτικοί που έχουν «καινοτόμο» δραστηριότητα όχι αναγκαστικά σε σχέση με τη διδασκαλία: καλλιτέχνες, ερευνητές, συλλέκτες, λαογράφοι…
3. Εκπαιδευτικοί που καινοτομούν σε συνεργασία με τα παιδιά της τάξης τους.
Ερώτημα: το Υπουργείο ποια/ποιες κατηγορίες προκρίνει για ανάδειξη;
Σημείωση: Μια διαφορετική κατηγορία θα μπορούσαν να θεωρηθούν τα καινοτόμα σχολεία, όπου εναλλακτικές προσεγγίσεις εφαρμόζονται και δοκιμάζονται από περισσότερους εκπαιδευτικούς (ή και όλους μιας σχολικής μονάδας), σε συνεργασία.
Ακόμα σημαντικοί παράγοντες είναι:
Η διάχυση της καινοτομίας στη σχολική μονάδα
Η εξάσκηση της καλής πρακτικής, όχι ευκαιριακά αλλά και σε επόμενες χρονιές
Η συνέχιση της καλής πρακτικής- καινοτόμου δράσης στη σχολική μονάδα, ακόμα και αν ο/η εκπαιδευτικός αλλάξει σχολείο.
Η γενίκευσή της ως πρακτική σε πέρα από τα όρια ενός συγκεκριμένου μαθήματος
Η ελεύθερη επιλογή της
Η υποστήριξη της πρωτοβουλίας όχι μόνο με την τελική επιβράβευσή της αλλά και κατά τη διάρκεια της υλοποίησής της.
• Ο όρος Αριστεία και ο ανταγωνισμός, καθώς και τύπος αξιολόγησης που υποκρύπτει, πιστεύουμε ότι βρίσκει (και θα βρίσκει) αντίθετους πολλούς εκπαιδευτικούς, και μάλιστα το πιο ανήσυχο και το πιο καινοτόμο κομμάτι τους. Έτσι, όχι μόνο δε θα συμμετέχουν στο νέο θεσμό, αλλά θα τον μποϊκοτάρουν (βλέπε το αντίστοιχο της Ευέλικτης Ζώνης στο Δημοτικό και παλαιότερα στο Γυμνάσιο).
• Η διαφορετική προσέγγιση της σχολικής πραγματικότητας, η πραγματική καινοτομία, δε γίνεται για να βραβευτεί ή να δημοσιευτεί (εκτός αν αποτελεί τμήμα μιας ερευνητικής διαδικασίας), αλλά για να αντιμετωπίσει τις καθημερινές αγκυλώσεις και δυσκολίες της σχολικής διαδικασίας, να βρει λύσεις σε συνθήκες δύσκολες, σε καταστάσεις που φαίνονται αδιέξοδες.
• Στις περιπτώσεις αυτές η καινοτομία είναι ουσιαστική, γιατί δημιουργεί νέα παιδαγωγικά εργαλεία, που αποτελούν καλές πρακτικές και συχνά μοναδικές λύσεις για την ένταξη των παιδιών και για την παίδευσή τους.
• Ίσως θα έπρεπε να αναζητηθούν όχι άριστες και επιβραβεύσιμες δράσεις, αλλά πρωτότυπες καλές πρακτικές τις οποίες οι εκπαιδευτικοί θα ήθελαν να μοιραστούν μέσω μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας με τους συναδέλφους τους ή τοπικών διοργανώσεων παρουσίασης καλών πρακτικών από τους υπευθύνους Σχολικών Δραστηριοτήτων και κεντρικών από τη Δ/νση ΣΕΠΕΔ.
• Ίσως θα έπρεπε να αναζητηθούν επίσης και άλλες μορφές επιβράβευσης, όπως για παράδειγμα παροχή κινήτρων: παρουσιάσεις των εργασιών σε Forum, μοριοδότηση, δημιουργία υποστηριχτικών δομών στο σχολείο, ευελιξία στο ωρολόγιο πρόγραμμα κλπ.
Επίσης, είναι σημαντικό να συζητηθεί τι εννοούμε ως καινοτομία.
Κάτι που έγινε εμφανές, από τις παρουσιάσεις τουλάχιστον που παρακολουθήσαμε, ήταν οι διαφορετικές αντιλήψεις, καθώς και οι διαφορετικές αφετηρίες.
• Για κάποιους ήταν η πρώτη τους προσπάθεια να δουλέψουν λίγο διαφορετικά ένα μάθημα, και ένοιωθαν ενθουσιασμό από το αποτέλεσμα.
• Για άλλους οι μικρές αυτές αλλαγές ήταν ήδη κατακτημένες και διόλου καινοτόμες, ενώ καινοτομία ήταν η προσπάθεια πιο σύνθετων και απαιτητικών δράσεων.
• Πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη μας ότι και στις δυο περιπτώσεις ο εκπαιδευτικός καινοτομεί και θα πρέπει να ενισχυθεί γι’ αυτό, όμως τι θεωρούμε καλή πρακτική και πόσοι είναι έτοιμοι να την εφαρμόσουν;
Από τις παρουσιάσεις των δράσεων που παρακολουθήσαμε θα μπορούσαν να ξεχωρίσουν οι εξής:
«Δείξε μου τα παπούτσια μου να σου πω ποιος είσαι» και «Οδός Ονείρων», ταινίες, από το Πειραματικό Λύκειο Πανεπιστημίου. Θεσσαλονίκης. Ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη δουλειά, με εμφανή τη φρεσκάδα των παιδιών.
«Εκπαιδευτική ταινία για πολιτιστικές και περιβαλλοντικές δράσεις», Ουρανία Εξάρχου (Δ/βάθμια Εκπ/ση) Η παρουσίαση αναδείκνυε και τις ανάγκες (τοπική κοινωνία, περιβαλλοντικά προβλήματα, παιδαγωγικές παράμετροι) που «γέννησαν» αυτή τη δουλειά, καθώς και τη συμμετοχή των παιδιών.
«Η συμβίωση σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία», 8ο Γυμνάσιο Θεσσαλονίκης, 1ο ΕΠΑΛ Σταυρούπολης. Αν και δεν έγινε εμφανής από την παρουσίαση η έκταση της δράσης, αφού παρουσιάστηκαν τα έργα 2-3 παιδιών, φαίνεται να αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εργασίας και πολύχρονων δράσεων.
«Weddings are made in Heaven», Αρβαντά Αγγελική και Μιχάλης Φειδάκης (διαφορετικά σχολεία, σύμπραξη). Συμμετοχή σε Ευρωασιατικό δίκτυο, με θέμα που ενδιέφερε τα παιδιά και δημιούργησε γέφυρες επικοινωνίας.
Επίσης από τις πρωτοβουλίες εκπαιδευτικών:
Μαθήματα βιολογίας, Χριστοφοράτου Σουλτάνα. Η διδασκαλία της βιολογίας πολυτροπικά (στίχοι, μυθοπλασία, δραματοποίηση)
Μουσική βιβλιοθήκη με δυνατότητα πρόσβασης σε μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, Τσαμπατζίδης Θεόδωρος. Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα εργασία που ανοίγει δυνατότητες στη γρήγορη μετατροπή και «ανάγνωση» μουσικών συμβόλων από άτομα με δυσκολίες στην όραση.
Ενδιαφέρον και το «Μουσείο» που έχει στήσει ο εκπαιδευτικός Κοτσανάς Κων/νος, με ανακατασκευές μηχανισμών της αρχαιότητας (προσωπική πρωτοβουλία, έξω από τα σχολικά πλαίσια)
Παρατήρηση: αρκετές από τις δράσεις αφορούσαν στη διδασκαλία ξένων γλωσσών.
Πάντως, τα προγράμματα που παρακολουθήσαμε ήταν ενδεικτικά, με την έννοια ότι παρόμοια, αλλά και με μεγαλύτερη εμβάθυνση και διαθεματικότητα, και συχνά καλύπτοντας περισσότερες όψεις αυτού που θα ονομάζαμε καινοτομία, πραγματοποιούνται σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι καινοτόμες δραστηριότητες που παρουσιάστηκαν, όπως και άλλες που υλοποιούνται στις Δ/νσεις Π/θμιας & Δ/θμιας Εκπ/σης, σε τοπικές ημερίδες και να εμπλουτίσουν τα τοπικά Μαθητικά Φεστιβάλ Έκφρασης και Δημιουργίας - Ετήσιες εβδομάδες Καλλιτεχνικής Έκφρασης, με επιμόρφωση της Εκπαιδευτικής Κοινότητας, παρουσιάσεις, συζητήσεις και εργαστήρια.*
Στις όποιες επιτροπές επιλογής, θα πρέπει να συμμετέχουν μάχιμοι εκπαιδευτικοί που πραγματοποιούν καινοτόμα προγράμματα, καθώς και οι Υπεύθυνοι των Σχολικών Δραστηριοτήτων, που βρίσκονται χρόνια μέσα στη σχολική πραγματικότητα και ξέρουν τι είναι ήδη μια πρακτική, που συχνά έχει πραγματοποιηθεί - άρα έχει πάψει να έχει χαρακτηριστικά καινοτομίας (μερικές τέτοιες δράσεις παρουσιάστηκαν στις 13 Μαρτίου) και τι καινοτομεί επί της ουσίας.
Ακόμα, για να έχει ουσιαστική επιτυχία μια ηλεκτρονική πλατφόρμα με εργασίες καινοτόμες, θέλει αρκετή επεξεργασία (λέξεις κλειδιά, φόρουμ...)
Κλείνοντας, κάτι που αξίζει να σημειωθεί, σε σχέση με το ζήτημα των μεταπτυχιακών σπουδών των εκπαιδευτικών, εκφράστηκε το αίτημα να ανοίξουν οι δρόμοι των Μεταπτυχιακών Τμημάτων των Πανεπιστημίων και στην Ελλάδα, όπως στις χώρες της Ευρώπης, χωρίς εξετάσεις εισαγωγής σε αυτά.
Καλό Πάσχα!
Χάρη Αλεξάκη
Πρόεδρος ΠΕΕΠΟΘΕ
ΥΠΟΚΑ ΔΙ. Δ.Ε. Δ΄ Αθήνας
Καλλιόπη Κύρδη
ΥΠΟΚΑ ΔΙ. Π.Ε. Α΄ Αθήνας
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου