23 Οκτ 2010

Τέχνη και τσιμέντο...





Η εικαστική έκθεση «Δύση», σε επιμέλεια της ιστορικού τέχνης Λουΐζας Καραπιδάκη, που πραγματοποιείται από 20 Οκτωβρίου μέχρι 27 Νοεμβρίου στο Πολιτιστικό Κέντρο «Λεωνίδας Κανελλόπουλος» στην Ελευσίνα, διαπραγματεύεται την κοινωνική ιστορία του τόπου αλλά και τη μικρο-ιστορία. Το πολιτιστικό κέντρο μεταμορφωμένο σε σπίτι θα προβάλλει μνήμες που θα αιωρούνται στα κενά των δωματίων και θα μεταφέρουν τον επισκέπτη του «σπιτιού» σε ένα είδος πνευματικής περιπλάνησης. Η επιμελήτρια, που συμμετέχει ενεργά στην έρευνα, πιστεύει ότι το σκόπιμο εγχείρημα της μεταφοράς σε ένα οικείο αλλά και «intime» μικρόκοσμο θα αποτελέσει ένα ταξίδι «εν μέσω της πικρότητος πραγμάτων αποκρύφων», όπως έγραψε ο Rossetti για τη «Μαντόνα των Βράχων του Ντα Βίντσι». Το φαντασιακό του κοινού θα ενεργοποιηθεί σε μια αφηγηματική μυθοπλασία και με εμπειρίες καθόλου συμβατικές, θα ξετυλιχθούν μπροστά του τα ίχνη της ζωής μιας ζωντανής ανθρώπινης πόλης που εξελίσσεται, που αλλάζει μορφή αλλά και που διατηρεί τη μνήμη και την ιστορία της.


Τι μπορεί να συνδέσει ένα τσιμεντένιο σκύλο με ένα παιδικό βλέμμα; Πώς μπορεί να ενωθεί η φωνή ενός παππού φτιαγμένου από τσιμέντο με τη μνήμη του χρόνου ενός παιδικού αγγίγματος; Πώς η ιστορία με τις ατέλειωτες μέρες μπορεί να κλειστεί σε ένα παιδικό αγκάλιασμα; Πού θα βρεθεί ο μαθητής- επισκέπτης αν αγναντεύει το σκοτάδι και κυνηγά τη σκιά; Είναι παιχνίδι θησαυρού η ανακάλυψη της μνήμης όταν στο τέρμα της συναντάς το τσιμεντένιο «ασπρόρουχο»;

Όλα αυτά τα ερωτήματα με κατακυριεύουν τώρα που προσπαθώ να «στήσω» μέσα από το δικό μου μικρόκοσμο το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της έκθεσης «Δύση» του Χάρη Κοντοσφύρη. Οι μνήμες που είχαν εξοριστεί από το παλιό σπίτι της Δραγούμη στην Ελευσίνα, παίρνουν την εκδίκησή τους και γω πρέπει να τις δαμάσω να τις περιορίσω, να τις χώσω στο τσουβάλι της μικρούλας ιστορίας που μπορεί να προτείνει, να απενοχοποιήσει, να συμβουλεύσει και στο τέλος γιατί όχι να διδάξει ποια η ευθύνη μας απέναντι στα πράγματα.

Ο ρόλος του ντεμί μουσείου που έκλεισε τα μάτια του στη θάλασσα και άνοιξε την καρδιά του στο νέον και τον ελεγχόμενο φωτισμό δε δίνει πια την ασφάλεια στον «αδαή» δάσκαλο να πει το γνωστό «προσέξτε λίγο εκείνο, παρατηρήστε το, προσεγγίστε το με το μάτι που βλέπει και ορίζει». Η εικόνα του γκρίζου τσιμέντου ενάντια στη χρωματική δομή της παιδικής απόλαυσης προκαλεί φόβο μπροστά στην άρνηση, μπροστά στο σκοτάδι που θα διεγείρει το φανταστικό.

Φωνές των παλιών κατοίκων, φωτογραφίες που συνδέουν την πόλη με τον πόνο της, παντού τσιμέντο που για χρόνια σκέπαζε τις αυλές της Ελευσίνειας γης και τρόμαζε τις νοικοκυρές που άπλωναν τη μπουγάδα τους. Από την άλλη παιδικά παιχνίδια , μια τσάντα του επιχειρηματία που χάθηκε από την αρρώστια του τσιμέντου, ένα κρεβάτι σαν κι αυτά των σπιτιών μας ….

Έξω φως και παιδικές φωνές, μέσα σκοτάδι και παιδικές αναμνήσεις, να το «στόρυ» της δικής μου προσέγγισης. Κάπου το μέλλον και αλλού η μνήμη όχι αντιθετικά αλλά αδελφωμένα ζεύγη όπως χέρι χέρι και δυο δυο μπαίνουν οι μαθητές μας να αντιμετωπίσουν το άγνωστο. Εδώ το πρέπει και κοντά του το θέλω, το δικαίωμα δίπλα στην υποχρέωση. Να τώρα που αρχίζω να το πιάνω το κουβάρι και να την ξετυλίγω την ιστορία….

Σε περιμένω να στην πω και ο Χάρης Κοντοσφύρης να στη δείξει ,μια και η Δύση των πραγμάτων είναι και η Ανατολή αυτών που θα έρθουν.

Γιώργος Θανόπουλος Υπεύθυνος Πολιτιστικών Α/θμιας Δ/νσης Δυτικής Αττικής

Ο εικαστικός Χάρης Κοντοσφύρης, επισκέπτεται το ίδιο λεκανοπέδιο με μια έκθεση στην Ελευσίνα η οποία διαπραγματεύεται την κοινωνική ιστορία του τόπου αλλά και τη μικρο-ιστορία. Πάντα επίκαιρος και αιχμηρός ο καλλιτέχνης μετατρέπει προσωρινά το χώρο του πολιτιστικού κέντρου στην αρχική του χρήση, δηλαδή σε οικία.

"Το πολιτιστικό κέντρο μεταμορφωμένο σε σπίτι θα προβάλλει μνήμες που θα αιωρούνται στα κενά των δωματίων και θα μεταφέρει τον επισκέπτη του «σπιτιού» σε ένα είδος πνευματικής περιπλάνησης με τους ποικίλους φευγαλέους υπαινιγμούς που θα επιβάλλει ο καλλιτέχνης.
[॥] Το φαντασιακό του κοινού θα ενεργοποιηθεί σε μια αφηγηματική μυθοπλασία και με εμπειρίες καθόλου συμβατικές, θα ξετυλιχθούν μπροστά του, τα ίχνη της ζωής μιας ζωντανής ανθρώπινης πόλης που εξελίσσεται, που αλλάζει μορφή αλλά και που διατηρεί τη μνήμη και την ιστορία της। Το πρόσχημα του «σπιτιού με ταυτότητα» γεμάτου μνήμες, καθημερινότητες, εισβολές, χαρές και λύπες είναι και το όχημα του καλλιτέχνη να διεισδύσει σε μια πτυχή της ιστορίας της πόλης, μιας αρκετά μακρόχρονης περιόδου 30 περίπου ετών।Στις φράσεις κλειδιά που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ηχούν οι γειτονιές της Ελευσίνας με τις παιδικές φωνές, η κοινωνική ζωή και ο κόσμος μιας
Στη διάρκεια της έκθεσης, θα πραγματοποιηθούν εκπαιδευτικά προγράμματα και δραστηριότητες με τον καλλιτέχνη, την επιμελήτρια και τον υπεύθυνο Πολιτιστικών Θεμάτων της Α/θμιας Εκπ/σης , ώστε στο πέρας της έκθεσης να δοθούν έργα, ως δάνεια σε τάξεις και σπίτια των επισκεπτών. Με αυτό τον εύσχημο τρόπο οι κάτοικοι της Ελευσίνας, αλλά και οι επισκέπτες εξοικειώνονται με τα έργα τέχνης και μαθαίνουν πλευρές της ιστορίας του τόπου. Αυτή η διαδραστική σχέση μεταξύ εκθεμάτων και παιδιών νομίζουμε ότι θα αποτελέσει μεγάλη κοινωνική προσφορά, εμψύχωση της ταυτότητας των νέων, καθώς και έναν επαναπροσδιορισμό της σχέσης τους με τον τόπο τους σε εποχές παγκοσμιοποίησης."

1 σχόλιο: